کلاهبرداری چیست
کلاهبردای عبارت است از بردن مال شخص دیگری با توسل به وسایل متقلبانه همراه با سوءنیت.
جرم کلاهبرداری مقید است. به این معنا که برای تحقق این جرم باید حتمن مال شخص دیگری برده شود و اگر مالی برده نشود کلاهبرداری محقق نشده است. چنانچه فردی با توسل به وسایل متقلبانه مال خودش را ببرد کلاهبرداری تحقق نیافته، لزومی هم ندارد استفاده کننده شخص کلاهبردار باشد. شرط تحقق کلاهبرداری اضرار طرف و استفاده کلاهبردار یا شخص ثالث به تبانی کلاهبردار است.
برای تحقق جرم کلاهبرداری باید موارد زیر به اثبات برسد
الف- به کار گرفتن وسایل متقلبانه برای فریب شخص دیگر: به صرف دروغ گفتن جرم کلاهبرداری تحقق پیدا نمی کند، دروغ زمانی موجب تحقق کلاهبرداری می شود که به صورت جعل اسم و عنوان یا سمت مطرح شود و یا همراه با دیگر وسایل متقلبانه باشد.
ب- اقدامات ووسایل متقلبانه مقدم بر تحصیل مال باشد: اگر فردی مال دیگری را به طور معمول و عادی بگیرد و بعد تز آن برای اینکه مال را مسترد نکند به وسایل منقلبانه متوسل شود از عمل مجرمانه کلاهبرداری خارج است.
مطالب مرتبط: فروش مال غیر
مطالب مرتبط: جعل و استفاده از سندمجعول
برای اطلاعات بیشتر در این زمینه میتوانید با یک مشاور حقوقی کاردان و یا وکیل پایه یک دادگستری متخصص در امور حقوقی مشورت کنید. با انتخاب یک وکیل پایه یک می توان این مشکلات حقوقی را حل کرد، خواه او یک وکیل آنلاین باشد یا یک وکیل کیفری.
سه عنصر اصلی جرم کلاهبرداری
عنصر قانونی: ماده ۱ قانون تشدید مجازات مرتکبین اختلاس و ارتشاء و کلاهبرداری مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام که مقرر دارد:
هرشخصی از روش حیله و تقلب مردم را به وجود شرکتها، تجارتخانه های، کارخانه ها، موسسات موهوم یا به داشتن اموال واختیارات واهی فریب دهد یا به امور غیر واقعی امیدوار نماید یا از حوادث و پیش آمدهای غیر واقعی بترساند و یا اسم و یا عنوان مجعول اختیار کند و به یکی از وسایل مذکور و یا وسایل تقلبی دیگر وجوه، اموال، اسناد، حوالجات، قبوض، مفاصا حساب و امثال آنها تحصیل کرده و از این راه مال دیگری را ببرد کلاهبردار محسوب و علاوه بر رد اصل مال به صاحبش. به حبس از یک تا هفت سال و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که اخذ کرده است محکوم خواهد شد.
در صورتیکه شخص مرتکب بر خلاف واقع عنوان یا سمت ماموریت از طرف سازمانها و موسسات دولتی یا وابسته به دولت یا شرکتهای دولتی یا شوراها یا شهرداریها یا نهادهای انقلابی و بطور کلی قوای سه گانه و همچنین نیروهای مسلح و نهادها و موسسات مامور بخدمت عمومی اتخاذ کرده یا اینکه جرم با استفاده از تبلیغ عامه از طریق وسائل ارتباط جمعی از قبیل رادیو ، تلویزیون، روزنامه و مجله یا نطق در مجامع و یا انتشار آگهی چاپی یا خطی صورت گرفته باشد. یا مرتکب از کارکنان دولت یا موسسات و سازمانهای دولتی یا وابسته به دولت یا شهرداریها یا نهادهای انقلابی بخدمت عمومی باشد. علاوه بر رد اصل مال به صاحبش به حبس از دو تا ده سال و انفصال ابد از خدمت دولتی و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که اخذ کرده است محکوم خواهد شد.
تبصره ۱:
در کلیه موارد مذکور در این ماده در صورت وجود جهات و کیفیات مخففه دادگاه میتواند با اعمال ضوابط مربوط به تخفیف، مجازات مرتکب را فقط تا حداقل مجازات مقرر در این ماده (حبس) وانفصال ابد از خدمات دولتی تقلیل دهد. ولی نمیتواند به تعلیق اجرای کیفر حکم دهد.
تبصره ۲:
مجازات شروع به کلاهبرداری حسب مورد حداقل مجازات مقرر در همان مورد خواهد بود. و درصورتیکه نفس عمل انجام شده نیز جرم باشد، شروع کننده به مجازات آن جرم نیز محکوم میشود.
مستخدمان دولتی علاوه بر مجازات مذکور چنانچه در مرتبه مدیر کل یا بالاتر یا هم طراز آنها باشند به انفصال دائم از خدمات دولتی و در صورتی که در مراتب پائین تر باشند. به شش ماه تا سه سال انفصال موقت از خدمات دولتی محکوم می شوند.
عنصر مادی: رفتار مجرمانه در این جرم باید به صورت فعل انجام گیرد، ترک فعل عنصر مادی جرم کلاهبرداری را تشکیل نمی دهد.
وسایل متقلبانه ارتکاب جرم در این ماده شامل انواع فکر، حیله، خدعه، و تقلب می باشد. ممکن است وسایل مورد استفاده کلاهبرداری از لحاظ شکل و ظاهر صحیح ولی خالی از وجه باشد. و مورد استفاده متقلبانه قرار گیرد مثل استفاده از شناسنامه شخص مرده.
عنصر معنوی: در این عنصر میتوان به سوءنیت اشاره کرد که به دو نوع تقسیم می شود، سوءنیت خاص و سوءنیت عام
علاوه بر عمد عام در ارتکاب عمل متقلبانه، قصد خاص بردن مال دیگری هم باید انجام پذیرد. بنابراین اگر توسل به وسایل تقلبی به هدف مشکل آفرینی رقیب در معاملات موهوم و ورشکسته کردن وی باشد جرم کلاهبرداری تحقق نپذیرفته است.
چنانچه شخصی از سادگی دیگری سوء استفاده کند و وی را به امور واهی مثل وصول طلب سوخته او امیدوار کند. یا انیدوار کردن بیماران سخت مثل سرطان یا ام اس به معالجه آنی و چند ساعته از مصادیق امیدوار ساختن افراد به امور غیر واقع است.
مطالب مرتبط: وکیل کیفری
مجازات شروع به جرم کلاهبرداری
تبصره ۲ ماده۱ قانون تشدید که مقرر دارد چنانچه در شروع به کلاهبرداری عمل انجام شده جرم باشد. مرتکب به مجازات آن جرم هم محکوم خواهد شد این مورد می تواند استثنایی بر اصل تعدد معنوی باشد. یدین صورت که اگر شخصی با استفاده از سند مجعول در مرحله شروع به کلاهبرداری متوقف گردد به دو مجازات شروع به کلاهبرداری و استفاده از سند مجعول محکوم خواهد شد.
تعدد جرم کلاهبرداری
اگر شخصی با جعل چند سند و اتخاذ چند عنوان مجعول مال دیگری را ببرد. این شخص مرتکب چند جرم جعل شدهولی به دلیل ارتکاب یک نتیجه مجرمانه، فقط به ارتکاب یک فقره کلاهبردای محکوم می شود. اما اگر او با استفاده از یک سند محعول مال چند نفر را ببرد، به ارتکاب چند فقره کلاهبرداری محکوم می شود و از موارد تعدد جرم خواهد بود.
به دلیل پیچیده بودن جرم کلاهبرداری پیشنهاد می شود برای شکایت و پیگیری این گونه جرائم حتمن قبل از طرح شکایت از یک وکیل خوب یا مشاوره حقوقی کمک بگیرید.
دلايل اصلی وقوع جرم كلاهبرداری
افزایش هر جرمی در جامعه از جمله کلاهبرداری نمی تواند یک دلیل خاص داشته باشد. بلکه جمع دلایل متعدد میتواند باعث وقوع جرم در جامعه شود.
عنصر اصلي كلاهبرداری سوءاستفاده از اعتماد مردم است. اغلب افرادی كه مورد كلاهبردراي واقع مي شوند در زندگي صادق و سالم زندگي میکنند. البته نباید فراموش کرد كه طمع افرادي كه مورد كلاهبرداری قرار میگیرند هم مي تواند از دلايل ديگر وقوع جرم كلاهبرداری باشد.
اين افراد به دليل طمع زیادی مي خواهند بدون زحمت به ثروت برسند به همين خاطر بدون فكر خود را در دام كلاهبرداران قرار مي دهند. از ديگر دلايل وقوع جرم كلاهبرداري که مي توان به آن اشاره کرد سست شدن چهارچوب اعتقادی مردم است. عمده فرهنگ ما به اعتقادات مذهبي باز می گردد. اكنون ترميم اعتقادات مذهبي میتواند عاملی براي پيشگيري از وقوع این جرم دانست.
یکی دیگر از دلایل را میتوان به شرایط اقتصادی در زمان های خاص اشاره کرد. تورم، معیشت، نبودن امکانات اشتغال، ازدواج، مسکن و تامین مایحتاج و نیازهای مردم به وام از جمله دلایلی هستند که باعث می شوند تا عده ای سودجو و فرصت طلب از چنین موقعیت هایی بهره جسته و با استفاده از روش های متقلبانه اعتماد قربانیان را به خود جلب و آنها را فریب دهند.
از عوامل ديگر كه مي تواند تاثير زيادي در وقوع جرم كلاهبرداری در جامعه باشد وجود دسته چک هایی است که به راحتی برای افراد صادر می شود. و فرد با دارا بودن این دسته چک ها می تواند خود را فردی ثروتمند و دارای اعتبار معرفی کرده و از این روش اقدام به معامله های هنگفت کرده و از قربانیان خود کلاهبرداری نماید.
اگر به دلیل عدم اطلاع از ریزه‌کاری‌های کلاهبرداری به دنبال یک وکیل کیفری خبره هستید می توانید از مشاوره حقوقی آنلاین به صورت تلفنی یا حضوری بهره بگیرید.
مطالب مرتبط: سرقت
مطالب مرتبط: خیانت در امانت
چه عواملی باعث تشدید مجازات کلاهبردار می شود
عوامل تشدید و تاثیرگذار بر مجازات جرم کلاهبرداری یکی تعدد و تکرار است. یکی از عاملی که باعث تشدید مجازات مرتکب کلاهبرداری می شود استفاده از وسایل خاص و یا داشتن عنوان و سمت خاص است. که در ماده یک قانون تشدید به آن اشاره شده و آن اینکه اگر کلاهبردار برای کلاهبرداری از وسایل ارتباط جمعی استفاده کرده باشد. مثل جراید، رادیو، تلویزیون و یا در قالب یک کارمند دولتی مرتکب کلاهبرداری شده باشد.
در این موارد مجازات مرتکب کلاهبرداری تشدید می شود این از مواردی است که قانونگذار از آن به عنوان عوامل مشدده “خاص قانونی” یاد کرده است. ولی در موارد هم تعدد و تکرار جرم باعث تشدید مجازات است که در اختیار دادگاه گذارده شده و به عنوان عوامل مشدده عام “قضایی” نام برده میشود. که این تعدد و تکراراز عوامل عمومی تشدید مجازاتها هستند.
قانونگذار در قوانین مختلف جرائمی را در حکم کلاهبرداری قلمداد کرده از جمله:
- انتقال مال غیر اعم از عین و منفعت
- انتقال گیرنده مال غیر که در زمان معامله عالم به عدم مالکیت انتقال دهنده باشد
- معرفی مال غیر به عنوان مال خود
- همدستی افراد برای بردن مال غیر
- تقاضای ثبت ملک برخلاف واقعیت
- خوداری از استرداد حق دیگران
- جعل عنوان نماینده بیمه
- فروش ارز دولتی در بازار آزاد
- تقاضای ثبت ملک توسط امین
- تحصیل تصدیق انحصار وراثت برخلاف واقع
مجازات قانونی جرم کلاهبرداری
مجازات جرم کلاهبرداری بستگی به اوضاع و احوال، همکاری مجرم و شرایط خاص وی که کارمند و دولت باشد. یا تکرار و تعدد جرم، یکی از موارد زیر است:
الف- حبس از یک تا هفت سال و جزای نقدی معادل مال برده شده و رد اصل مال به صاحبش (کلاهبرداری ساده)
ب- حبس از دو تا ده سال و جزای نقدی معادل مال برده شده و رد اصل مال به صاحبش و انفصال از خدمت دولت به طور دائم (کلاهبرداری مشدده)
در هر صورت اصل مال برده شده باید به صاحب اصلی برگردانده شود و اگر مجرم از مسترد کردن مال خوداری کند و یا اینکه مال تلف شده باشد. با تقدیم دادخواست محکوم له، دادگاه با فروش اموال محکوم علیه به جز مستثنیات دین حکم را اجرا می کند یا اقدام به بازداشت محکوم علیه می کند.
نکته قابله توجه در اینجاست که اگر جهات و کیفیات مخففه در پرونده یا شرایط خاص مجرم وجود داشته باشد. قاضی این اختیار را دارد که شرایط خاص مخففه را اعمال و مجازات مرتکب را فقط تا حداقل مجازات مقرر شده حبس و انفصال ابد از خدمت دولت کاهش دهد. و همچنین نمی تواند اجرای حکم را تعلیق کند. با این حال می توان نتیجه گرفت در مجازات کلاهبرداری نباید هیچ گونه تحفیفی قائل شد.
بیشتر بدانیم: وکیل آنلاین
موسسه حقوقی دادگستر این امکان را در اختیار شما قرار داده که هر ساعت از شبانه روز در زمینه کلاهبرداری نیاز به مشاوره به صورت تلفنی یا حضوری با وکیل پایه یک دادگستری یا مشاوره حقوقی داشته باشید در خدمت گذاری به شما عزیزان آماده باشد.
برای برقراری ارتباط با وکیل آنلاین یا مشاوره حقوقی تلفنی به صورت 24 ساعته در هر ساعت از شبانه روز از تلفن ثابت سراسر کشور بدون هیچ پیش شماره یا کدی با شماره: 9099071369 تماس بگیرید.
